Dopiero co ochłonęliśmy po Dniach Koronki Koniakowskiej, a już przed nami jawiła się organizacja Europejskich Dni Dziedzictwa. Ich inauguracja na całe województwo śląskie.
Centrum Koronki Koniakowskiej zostało wybrane do organizacji tegoż wydarzenia już na wiosnę przez Narodowy Instytut Dziedzictwa Oddział w Katowicach, który koordynował całość wydarzeń włącznie z promocją. Wydano szereg publikacji, książeczek, plakatów, flag, leżaków, toreb, plecaków i odblasków, które trafiły do nas i przez całe lato były rozdawane turystom i mieszkańcom naszej Gminy, by zapowiedzieć i zaprosić na wydarzenia w ramach tych Dni w czasie 7,8 oraz 14 i 15 września.
Co roku organizatorzy ustalają hasło przewodnie, a tegorocznym był „Polski splot”, zatem Koniaków pasował tu idealnie. Pani Agata Mucha z Narodowego Instytutu Dziedzictwa, odpowiedzialna za organizację, razem z zespołem konkursu ofert na program po przeczytaniu przesłanej przeze mnie propozycji stwierdziła, iż Koniaków będzie najlepszym miejscem na rozpoczęcie tych obchodów.
W sobotę rano 7 września 2019 r. w Centrum Koronki Koniakowskiej zjawili się liczni goście, by rozpocząć święto dziedzictwa. Swą obecnością zaszczycili nas: Wojewódzki Konserwator Zabytków, Pan Łukasz Konarzewski, Zastępca kierownika delegatury WUOZ w Bielsku-Białej, Pan Mariusz Godek, p.o. dyrektora Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej Pan Lesław Werpachowski, Koordynator regionalny do spraw Europejskich Dni DziedzictwaPani Agata Mucha, Prodziekan ds. Promocji i Współpracy ze Środowiskiem Lokalnym UŚ Cieszyn – prof. Kinga Czerwińska, zastępca dyrektora Zamku Cieszyn Pani Lubomira Trojan, Sołtys Wsi Koniaków Pan Jan Gazur, Pan Józef Broda oraz Wójt Gminy Istebna Pani Łucja Michałek. Zgodnie już z tradycją wszelakich wydarzeń w Koniakowie Tadeusz Rucki przywitał wszystkich grą na trombicie, po czym wygłosiłam wykład na temat koronek koniakowskich, ich historii i roli w dzisiejszym świecie.
Przygotowaliśmy tego dnia bogaty program, by każdy uczestnik mógł opuścić Koniaków pełen wiedzy i praktyki na temat naszych podstawowych splotów, czyli koronki, haftu krzyżykowego i obróbki wełny. W Centrum Koronki Małgorzata Pawlusińska prowadziła warsztaty z koronki koniakowskiej, w Centrum Pasterskim natomiast odbywały się warsztaty z wełny, gdzie dodatkowo Marta Szkawran opowiedziała naszym gościom o specyfice wypasu owiec, wyrobie serów i możliwości zastosowania wełny. Następnym punktem w naszej podróży po Szańcach była wizyta w Izbie Pamięci Marii Gwarek, gdzie Urszula Rybka opowiedziała o swej babci, założycielce Oddziału Cepelii w Koniakowie i pokazała słynną serwetę dla królowej angielskiej Elżbiety II z 1962 r., która to niedokończona, z cieniuteńkiej nici chirurgicznej, do dziś sławi Koniaków i przyciąga rzesze turystów. W Chacie na Szańcach Tadeusza Ruckiego, oprócz jego rzeźb i obrazów królował tegoż dnia nasz tradycyjny haft krzyżykowy. Anna Kąkol z Jaworzynki prowadziła warsztaty, a mgr Łucja Dusek – Francuz wygłosiła wykład, w którym przybliżyła ten charakterystyczny dla Jaworzynki, Istebnej i Koniakowa haft. Jego specyfiką jest przede wszystkim wyszywanie tła, a nie motywu.
Kulminacyjną częścią programu było „Pokoleniowe heklowanie”, heapening podczas którego spotkały się nasze koronczarki na łące i wspólnie heklowały. Przyszły mamy, babcie, córki i wnuczki. Koniakowianki pokazały swoją siłę tradycji i integrację. Zbigniew Wałach z Piotrem Jojko z kapeli Zespołu Regionalnego Koniaków w tradycyjnym składzie skrzypce – gajdy zagrali nutki, do których góralki śpiewały tradycyjne pieśniczki. To były wspaniałe chwile i goście oraz organizatorzy ze wzruszeniem stwierdzili, że w nas ogromny zapał, życzliwość i naturalność i czują się zaszczyceni oraz dziękują bardzo, że to Koniaków w tym roku zainaugurował Europejskie Dni Dziedzictwa. „Takiej siły tradycji, faktycznie chyba nie ma nigdzie w Polsce” podsumowali. Dla mnie to oczywiście ogromny komplement, gdyż organizacja tak ważnego wydarzenia była nie lada wyzwaniem.
Fundacja Koronki Koniakowskie otrzymała dodatkowo dofinansowanie, na heapening „Pokoleniowe heklowanie” ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Programu Dotacyjnego „Koalicje dla Niepodległej”. Dzięki czemu m.in. mogliśmy zaprosić wspaniałego fotografa Daniela Franka, który wykonał piękne zdjęcia, będące podstawą do planowanego Kalendarza na 2020 rok.
Europejskie Dni Dziedzictwa za nami, cieszymy się, że się udały a ja szczególnie dziękuję koronczarkom, które tak chętnie wzięły udział zwłaszcza w heklowaniu na łące. Dziękuję także Janowi Golikowi z Koniakowa, który udostępnił nam swoje pole na cały sezon letni.
Mgr Lucyna Ligocka – Kohut
Prezes Fundacji Koronki Koniakowskie
